Szwajcaria kojarzy się przeciętnemu człowiekowi przeważnie z zegarkami i bankami. Być może niektórym jeszcze z referendami. I pewnie na tym ta wiedza kończy się. Natomiast jej historia i rozwój są już raczej mało znane, a już na pewno mało kto wie, że uprzemysłowienie Szwajcarii przebiegało podobnie jak Szwecji. Podobnie jak Szwecja, Szwajcaria stała się państwem neutralnym i to w tym samym czasie – po wojnach napoleońskich. Neutralność Szwajcarii zagwarantował kongres wiedeński, a więc wielcy tego świata. Szwajcaria była częścią Imperium Rzymskiego, czyli części, z której powstała lepiej rozwinięta część Europy – Europa Zachodnia, a Szwecja – nie. Może więc te same siły decydowały, od pewnego momentu, o kierunku rozwoju obu państw, tak różnych pod względem warunków naturalnych, pod względem położenia w Europie, o odmiennej historii i różnych ustrojach państwowych. I to wszystko nie przeszkadzało, by oba państwa, zaczynając mniej więcej w tym samym czasie, osiągnęły podobny stopień rozwoju gospodarczego i społecznego. Jak zwykle wypada zacząć od historii. Wikipedia pisze:

W czasach starożytnych obszary obecnej Szwajcarii były zamieszkane przez Retów i Celtów. Na przełomie II i I wieku p.n.e. w dolinie rzeki Aare osiedliło się celtyckie plemię Helwetów. W 58 roku p.n.e. Helwetia została włączona do Galii. W połowie V wieku południowo-zachodnie terytorium współczesnej Szwajcarii znalazło się pod panowaniem Burgundów, a północno-wschodnie – Alemanów. W latach 534–535 Helwetia została zajęta przez państwo Franków. W IX wieku podzielona pomiędzy Królestwem Burgundii a Niemcami. Od lat 1032–1034 w całości przeszła pod władzę cesarzy. W XI–XIII wieku na obszarze Szwajcarii nastąpił rozwój lokalnych świeckich i duchownych struktur władzy. W drugiej połowie XIII wieku w południowo-zachodniej Szwajcarii panowała dynastia hrabiów sabaudzkich, a na północnym wschodzie Habsburgowie.

Związek Szwajcarski

Początki tworzenia państwa Szwajcarskiego sięgają XIII wieku. W 1291 roku prakantony Uri, Schwyz i Unterwalden zawarły Akt Konfederacji Szwajcarskiej, który przyczynił się do powstania Związku Szwajcarskiego. Akt z 1291 między leśnymi kantonami stanowił sojusz obronny w przypadku agresji zewnętrznej.

Akt Konfederacji Szwajcarskiej (inaczej Karta Federalna z 1291) – sojusz obronny, podpisany 1 sierpnia 1291 przez przedstawicieli trzech kantonów leśnych, który stał się podstawą państwa szwajcarskiego.

W XIII wieku najważniejszym rodem w Szwajcarii stali się Habsburgowie. Rudolf z Habsburga przeniósł wprawdzie siedzibę rodu do Wiednia, ale nadal rozbudowywał swoją władzę na obszarze ziem szwajcarskich. Działania te wywoływały konflikty z wolnymi chłopami zrzeszonymi w kantonach leśnych Uri, Schwyz i Unterwalden. Tuż po śmierci Rudolfa z Habsburga (połowa lipca 1291) trzy kantony postanowiły zawrzeć traktat, do podpisania którego doszło w pierwszym dniu następnego miesiąca.

Pakt nosił charakter obronny. Jego uczestnicy zobowiązywali się do pomocy zbrojnej w razie agresji, a także nietolerowania wójtów oraz urzędników niewybranych spośród miejscowej ludności, czyli narzuconych przez Habsburgów. Zakazano także wzajemnych napadów na siebie i podpaleń. Spory miały rozstrzygać sądy starszych.

Traktat powołujący do życia Konfederację Szwajcarską podpisali: rycerz Werner z Attinghausen (od 1291 dożywotni starosta z Uri), syn rycerza z Uri Arnold de Silingen, Konrad Ablberg, Rudolf Stauflacher, Konrad Hunn, trzech wolnych chłopów z Uri, którzy posiadali duże posiadłości ziemskie, Konrad Erstfeld (wyzwolony chłop i równocześnie nowobogacki) oraz Burkard Schupfer (pierwszy starosta Uri).

Działania, polegające na wewnętrznej konsolidacji terytorialnej i toczenie walk z cesarstwem, miały na celu uniezależnienie od Habsburgów. Te dążenia znalazły swoje odzwierciedlenie w legendach o przysiędze na Rutli, Wilhelmie Tellu i Winkelriedzie. Przez cały XIV wiek Szwajcarzy prowadzili wojny z Habsburgami, zwyciężając w następujących bitwach:

• 1315 – pod Morgarten
• 1386 – pod Sempach
• 1388 – pod Nafels

Skutkiem zwycięstw stało się utrwalenie niezależności politycznej Szwajcarów. W latach 1332–1353 do Związku Szwajcarskiego przystąpiły następujące kantony: Berno, Glarus, Lucerna, Zug, Zurych. W 1499 Związek Szwajcarski został uznany przez cesarstwo. W latach 1501–1513 związek został poszerzony o kantony: Appenzell, Bazylea, Gryzonia (jako sprzymierzeniec), Szafuza. W latach 1500–1515 na skutek udziału w wojnach włoskich do Związku Szwajcarskiego przyłączone zostały m.in.: Locarno, Lugano, Valtellina nad Adygą (do 1797 roku). Ekspansja terytorialna Szwajcarii została zakończona w roku 1515 wskutek przegranej bitwy pod Marignano, w której zwyciężyła koalicja Republiki Weneckiej i Francji.

Reformacja

W XVI wieku Szwajcaria stała się jednym z centrów reformacji. Uldrich Zwingli i Jan Kalwin prowadzili swoją działalność w miastach, będących siedzibą władz lokalnych. Wojny religijne doprowadziły w 1531 roku do podziału wyznaniowego Szwajcarii. W 1648 roku niepodległość Szwajcarii została potwierdzona przez pokój westfalski. W drugiej połowie XVII wieku Szwajcaria przygarnęła hugenockich uciekinierów z Francji, wskutek czego odnotowała wzrost gospodarczy, bowiem Hugenoci trudnili się przeważnie rzemiosłem.

Rewolucja francuska

Brak scentralizowanej władzy wywołał w XVIII wieku kryzys polityczny i społeczny. Władzę sprawowali bogaci mieszczanie i szlachta, co stało się główną przyczyną buntów reszty społeczeństwa. Pod wpływem nastrojów w sąsiedniej Francji w Szwajcarii dochodziło do powstania zrzeszeń o poglądach rewolucyjnych. W 1798 roku działacze liberalno-lewicowi w porozumieniu z rządem francuskim doprowadzili do wybuchu powstania w Vaud. Na skutek działań zbrojnych tzw. Stara Konfederacja Szwajcarska została zastąpiona nowym państwem o nazwie Republika Helwecka. Kryzys wewnętrzny ułatwił Francuzom interwencję w sprawy Szwajcarii. Napoleon Bonaparte narzucił jej nową konstytucję zwaną Aktem Mediacyjnym, która uzależniała Szwajcarów od Francji i wymusiła na nich udział w wojnach napoleońskich po stronie Napoleona. Niekorzystna dla Szwajcarii sytuacja polityczna spowodowała nasilenie w społeczeństwie nastrojów antyfrancuskich.

Neutralność

18 listopada 1813 roku rząd Szwajcarii ogłosił neutralność. 20 maja 1815 roku kongres wiedeński został jej gwarantem. W 1817 roku Szwajcaria przystąpiła do Świętego Przymierza, co spowodowało umocnienie się strony konserwatywnej. Spory pomiędzy katolikami a protestantami z jednej strony oraz pomiędzy liberałami a klerykałami z drugiej przyczyniły się do wybuchu wojny domowej 1847 roku, w której zwyciężyła strona radykalna. W 1848 roku została przyjęta nowa demokratyczna konstytucja, na mocy której związek państw stał się państwem związkowym (od 1874 roku republika federacyjna) ze stolicą w Bernie.

Na przełomie XIX i XX wieku w Szwajcarii nastąpił prężny rozwój gospodarki. W strukturze przemysłu dominowały drobne przedsiębiorstwa. Rozwinęła się bankowość, turystyka zagraniczna, podniosła się stopa życiowa mieszkańców. Ponieważ Szwajcaria miała status państwa neutralnego, została dogodnym miejscem dla emigrantów politycznych (m.in. polscy wychodźcy popowstaniowi, polscy emigranci-socjaliści) oraz miejscem schronienia dla rewolucjonistów rosyjskich. Uczelnie szwajcarskie przyciągały młodzież polską z trzech zaborów. W końcu XIX wieku Szwajcaria zaczęła tworzyć swój system obronny, Redutę Centralną.

xxxxxxxx

Pisze Wikipedia, że z powodu neutralności Szwajcarii, stała się ona dogodnym miejscem dla emigrantów politycznych i rewolucjonistów rosyjskich. Ale przynajmniej w przypadku rewolucjonistów rosyjskich bliżej było do neutralnej Szwecji. Chyba raczej decydowała bliskość banków i centralne położenie w Europie. Wielka Encyklopedia Powszechna PWN (1968) pisze:

Jako kraj swobód demokratycznych Szwajcaria stała się w XIX wieku ośrodkiem konspiracji, schronieniem politycznych emigrantów, centrum rewolucjonistów europejskich. Spośród wychodźców różnej narodowości znaczny procent stanowili Polacy, których pierwsza fala napłynęła do Szwajcarii po upadku powstania listopadowego; część z nich, pod wpływem działającego m.in. w Szwajcarii G. Mazziniego, założyła w 1834 roku w Bernie organizację Młoda Polska. Po 1863 roku Szwajcaria stała się centrum rosyjskiej emigracji (tzw. młoda emigracja), międzynarodowego ruchu anarchistycznego (Międzynarodowy Alians Demokracji Socjalistycznej) oraz jednym z ośrodków I Międzynarodówki. W 1863 roku powstał a Genewie Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża.

U schyłku lat 70-tych XIX wieku i po 1880 do Szwajcarii napłynęła nowa fala uchodźców politycznych, przedstawicieli krajowej młodzieży socjalistycznej, m.in. L. Waryński, S. Mendelson. M. Jankowska-Mendelson, K. Dłuski, ze starszego pokolenia B. Limanowski; skupili się oni wokół założonego w 1879 roku w Genewie miesięcznika „Równość”. Po 1878 roku, w związku z wydaniem w Niemczech ustaw przeciwko socjalistom, do Zurychu przeniosło się kierownictwo niemieckiej socjaldemokracji. Szwajcaria stała się też wówczas głównym ośrodkiem rosyjskiej postępowej emigracji; 1895-1917 przebywał tu kilkakrotnie W.I. Lenin; od 1903 ukazywała się w Genewie redagowana przez niego „Iskra”; tu miały m.in. miejsce kongresy II Międzynarodówki.

Specyficzny rozwój przemysłu szwajcarskiego (m.in. przewaga drobnych przedsiębiorstw) zdecydował, iż szwajcarski ruch robotniczy pozostawał w tyle za innymi krajami Europy Zachodniej.

xxxxxxxx

No właśnie! Specyficzny rozwój przemysłu szwajcarskiego. Na czym polegała ta specyfika? O tym pisze Rondo Cameron w swojej książce Historia gospodarcza świata (1996):

W Szwajcarii w pierwszej połowie XIX wieku lub nawet wcześniej występowały już pewne istotne czynniki – zwłaszcza wysoki odsetek osób umiejących czytać i pisać – które odegrały istotną rolę w szybkim uprzemysłowieniu po 1850 roku, ale struktura gospodarcza kraju była głównie strukturą przedprzemysłową. W 1850 roku podstawowym zajęciem ponad 57% ludności zawodowo czynnej było rolnictwo, tylko mniej niż 4% pracowało w fabrykach. Ogromna większość robotników przemysłowych pracowała w domu lub w małych warsztatach, gdzie nie było żadnych maszyn. Szwajcaria właściwie nie weszła jeszcze w epokę kolei – łączna długość pierwszych linii nie sięgała 30 km. I co najważniejsze – kraj nie miał niezbędnej dla rozwoju gospodarczego struktury instytucjonalnej. Przed 1850 rokiem nie było w Szwajcarii ani jednolitych ceł (w przeciwieństwie do Niemiec, które miały Zollverein, nie mając centralnego rządu), ani efektywnej unii walutowej, ani scentralizowanego systemu pocztowego, ani jednolitych wag i miar.

Będąc krajem o niewielkim obszarze i niezbyt licznej ludności, Szwajcaria nie miała też większych konwencjonalnych bogactw naturalnych – poza energią wód i drewnem. Praktycznie biorąc nie miała węgla. 25% terytorium stanowią góry – tereny nie dajce się uprawiać i w istocie nie nadające się do zamieszkania. Mimo tych przeszkód Szwajcarzy osiągnęli na początku XX wieku stopę życiową jedną z najwyższych w Europie, a w ostatniej ćwiartce XX wieku, najwyższą na świecie. Jak tego dokonali?

Liczba ludności wzrosła z niespełna 2 mln w pierwszych latach XIX wieku do prawie 4 mln w roku 1914. Średnia stopa przyrostu była więc nieco niższa od brytyjskiej, belgijskiej i niemieckiej, ale znacznie wyższa od francuskiej. Gęstość zaludnienia była niższa niż w każdym z tych czterech krajów, ale w dużej mierze tłumaczy to ukształtowanie terenu. Ze względu na niedobór ziemi uprawnej Szwajcarzy od dawna łączyli rękodzieło domowe z gospodarką rolną i mleczarstwem. Wykorzystywali przy tym głównie surowce importowane, a pod koniec XIX wieku importowali także żywność. Tak więc Szwajcaria, podobnie ja Belgia i w większym nawet stopniu niż Wielka Brytania, uzależniona była od rynków międzynarodowych.

Jej sukcesy na tych rynkach były rezultatem niezwykłego – a może wręcz wyjątkowego – połączenia zaawansowanej techniki z gałęziami przemysłu o dużych nakładach pracy. Dzięki temu połączeniu powstawały produkty wysokiej jakości, drogie o wysokim stopniu wartości dodanej – na przykład tradycyjne szwajcarskie zegarki i zegary, wymyślne tekstylia, precyzyjne wyspecjalizowane maszyny, wyborne sery i wyroby czekoladowe. Warto podkreślić, że gałęzie o dużych nakładach pracy były przede wszystkim gałęziami wymagającymi dużego nakładu pracy wykwalifikowanej. Jeśli wydaje się to paradoksalne, to rozwiązaniem tego paradoksu był wysoki w większości kantonów odsetek ludzi umiejących pisać i czytać (występujący z powodów nie związanych z ekonomią) i istniejący w kraju rozbudowany system przyuczania do rzemiosła. Dzięki temu kraj rozporządzał wykwalifikowanymi, łatwo się przystosowującymi do zmiany warunków robotnikami, gotowymi pracować za względnie niskie wynagrodzenie. Do tego należy dodać działalność, cieszącego się uzasadnioną sławą, założonego w 1851 roku Szwajcarskiego Instytutu Techniki, dostarczającego wyszkolonych pracowników umysłowych i znajdującego pomysłowe rozwiązania trudnych problemów technicznych występujących pod koniec XIX wieku.

Szwajcaria miała w XVIII wieku duży przemysł bawełniany – największy po angielskim – ale jego podstawą byłą praca ręczna wykonywana obok innego zajęcia. W ostatnim dziesięcioleciu XVIII wieku konkurencja bardziej zaawansowanego przemysłu brytyjskiego doprowadziła do całkowitego upadku szwajcarskiego przędzalnictwa bawełny. Po wzlotach i upadkach w okresie napoleońskim i tuż po nim szwajcarski przemysł bawełniany odżył i nawet zaczął prosperować. Miał dość niezwykły zestaw technik: zmechanizowane przędzalnie (wykorzystujące na ogól nie parę, lecz energię wód) z tanią siłą roboczą w postaci kobiet i dzieci oraz rękodzielnicze tkactwo. Ręczni tkacze byli w Szwajcarii jeszcze długo po całkowitym zniknięciu ze sceny ich brytyjskich odpowiedników. Było to możliwe, gdyż szwajcarscy tkacze skupili się na produkcji tkanin wysokiej jakości – także haftowanych – i ponieważ udoskonalano ręczne krosna, wprowadzając do nich elementy wynalezionej na początku stulecia dla przemysłu jedwabniczego maszyny Jacquarda. W końcu nastąpiła też mechanizacja tkactwa, ale nadal specjalizowało się ono w tkaninach wysokiej jakości. W 1900 roku ręczne krosna były już rzadkością.

W sumie przez cały wiek XIX w szwajcarskim eksporcie dominowały tekstylia i wyroby z nimi związane. Ich wartość w cenach bieżących wzrosła z około 150mln franków w latach trzydziestych XIX wieku do ponad 600 mln franków w 1912-1913. Jednak udział tekstyliów w całości szwajcarskiego eksportu spadł w tym czasie z około trzech czwartych do nieco poniżej połowy.

Kosztem tekstyliów wzrósł udział w eksporcie produktów zarówno niektórych gałęzi tradycyjnych, jak i gałęzi nowych, powstałych w toku procesu uprzemysłowienia. W przeddzień pierwszej wojny światowej były to (w kolejności odpowiadającej ich znaczeniu): maszyny i wyspecjalizowane wyroby metalowe, żywność i napoje, zegary i zegarki, chemikalia i medykamenty. Nie mając złóż ani węgla, ani rud żelaza, Szwajcaria rozsądnie nie podejmowała prób rozwijania hutnictwa żelaza (niewielkie huty wytapiające surówkę na węglu drzewnym w górach Jury zniknęły w pierwszej połowie XIX wieku), ale opierając się na imporcie surowców, rozwinęła liczący się przemysł przetwarzania metali. Rozpoczął on działalność w latach dwudziestych XIX wieku od produkcji maszyn dla przędzalń bawełny. Zważywszy na rolę energii spadku wód w gospodarce kraju, nie powinno dziwić, że rozszerzając swą działalność, objął nią produkcję kół wodnych, turbin, trybów, pomp, zaworów i mnóstwa innych specjalistycznych wyrobów o wysokiej wartości dodanej. U zarania wieku elektryczności przemysł ten szybko zabrał się za produkcję maszyn elektrycznych. W istocie szwajcarscy inżynierowie wnieśli do tego nowego przemysłu wiele ważnych wynalazków, zwłaszcza w dziedzinie elektrowni wodnych. Żywym świadectwem rozwoju tej gałęzi jest spadek zużycia węgla per capita po roku 1900, związany głównie z elektryfikacją kolei.

W latach 1859-1860, po odkryciu sztucznych barwników, dwie małe firmy rozpoczęły ich produkcję w Bazylei, by zaopatrywać miejscowe fabryki wstążek. Potem dołączyły do nich dwie inne firmy. Charakterystyczne, że choć wszystkie cztery rozpoczęły od zaopatrywania miejscowego przemysłu, wkrótce przekonały się, że nie mogą konkurować z firmami niemieckimi w dostawach standardowych masowych barwników i w rezultacie zaczęły się specjalizować w wyrobach bardziej wyszukanych i droższych, w których produkcji wkrótce zdobyły światowy monopol. Przed końcem XIX wieku sprzedawały już ponad 90% produkcji poza Szwajcarią. Opracowały też dzięki własnym badaniom, najrozmaitsze specyfiki farmaceutyczne. Na początku XX wieku na przemysł ten, zatrudniający mniej niż 10 000 robotników, przypadało 5% całego szwajcarskiego eksportu. Wartość eksportu wyrobów tej gałęzi w przeliczeniu na jednego pracownika przekraczała 7500 franków i była dwukrotnie wyższa niż w przemyśle zegarmistrzowskim i czterokrotnie wyższa niż w przemyśle włókienniczym. W skali światowej przemysł ten zajmował drugie miejsce po niemieckim i choć produkował tylko jedną piątą tego, co ten ostatni, równało się to produkcji całej reszty świata.

Powstanie kolei chyba nie przekształciło żadnego innego kraju Europy tak radykalnie, jak Szwajcarii, ale – paradoksalnie – w żadnym innym kraju koleje nie przynosiły tak małych zysków. Inwestorzy szwajcarscy najwyraźniej przewidzieli przynajmniej to drugie zjawisko, bo bardzo niechętnie lokowali swoje pieniądze w kolejach szwajcarskich, woląc od nich amerykańskie, a swe własne pozostawiając głównie kapitalistom zagranicznym (zwłaszcza Francuzom). Budowa kolei rozpoczęła się na serio w latach pięćdziesiątych XIX wieku. W 1882 roku zakończono budowę pierwszego alpejskiego tunelu – tunelu św. Gotharda. W latach dziewięćdziesiątych XIX wieku większość szwajcarskich linii kolejowych znalazła się, w wyniku wysokich kosztów budowy i eksploatacji oraz małego natężenia ruchu, na skraju bankructwa. W 1898 roku rząd szwajcarski odkupił koleje od ich (głównie zagranicznych) właścicieli za ułamek ich rzeczywistej wartości. Wkrótce potem rozpoczął ich elektryfikację.

Tendencje, jakie pojawiły się w drugiej połowie XIX wieku, trwały również w wieku XX: względny spadek znaczenia rolnictwa, wzrost roli przemysłu i (nawet w jeszcze większym stopniu) usług, stała zależność od popytu międzynarodowego, zwłaszcza (od lat siedemdziesiątych XIX wieku) popytu na usługi turystyczne i na (od pierwszej wojny światowej) usługi finansowe. W latach sześćdziesiątych wieku XX około 40% dochodów z eksportu przypadało na maszyny i produkty metalurgii, 20% na chemikalia i medykamenty, 15% na zegary i zegarki, 12% na tekstylia i 5% na żywność i napoje.

xxxxxxxx

Pomiędzy warunkami i rozwojem Szwecji a Szwajcarii występują pewne różnice;

• Szwajcaria to ośrodek finansowy i miejsce pobytu uchodźców politycznych, Szwecja – nie,
• Szwecja ma dostęp do morzą, Szwajcaria – nie,
• Szwecja leży na uboczu Europy, Szwajcaria – w centrum,
• Szwajcaria była częścią Imperium Rzymskiego, Szwecja – nie,
• Szwajcaria to państwo związkowe, związek różnych kantonów; Szwecja to monarchia.

Te różnice nie przeszkadzały jednak w tym, by od pewnego momentu rozwój obu państw przebiegał niemal identycznie:

• w obu państwach postawiono na powszechną edukację,
• w obu państwach ludność początkowo rolnicza zajmowała się także rzemiosłem, jak w Szwajcarii, lub łączyła pracę na roli z pracą w niewielkich fabrykach zlokalizowanych na terenach wiejskich – jak w Szwecji,
• w obu państwach produkcja przemysłowa była nastawiona na produkty niszowe, wymagające specjalistycznej wiedzy i o wysokiej wartości dodanej,
• w obu państwach produkcja była całkowicie uzależniona od eksportu.

I tu dochodzimy do istoty problemu. W cytowanym powyżej fragmencie autor nie wspomina o tym, by Szwajcarzy stworzyli własną sieć handlową, podobnie jak nie wspomniał o tym, opisując przypadek Szwecji. A więc oba państwa korzystały z istniejącej już sieci handlowej, czyli żydowskiej. Bo chyba nikt nie ma wątpliwości, że cały handel światowy jest w rękach Żydów. O tym bardzo boleśnie przekonał się swego czasu Henry Ford, który początkowo próbował z nimi walczyć. W związku z tym oni przestali przyjmować samochody Forda do swoich salonów. I Ford musiał posypać głowę popiołem, przeprosił Żydów i samochody wróciły do salonów. Konkluzja jest więc taka, że ten kto ma handel, ten rządzi produkcją. Ani Szwajcaria, ani Szwecja nie byłyby tym, czym są, gdyby Żydzi nie udostępnili im swojej sieci handlowej. Z tym oczywiście nie było problemów, bo oba państwa są protestanckie, a Żydzi faworyzują wszystkie państwa protestanckie, szczególnie kosztem katolickich. A już szczególnie kalwińską Szwajcarię, bo kalwinizm jest najbliższy judaizmowi. Może dlatego właśnie uczynili Szwajcarię siedzibą wielu banków, a zwłaszcza tego najważniejszego, banku wszystkich banków, czyli Banku Rozrachunków Międzynarodowych.

Willem Middelkoop w książce Wielki Reset; Walki ze złotem i koniec systemu finansowego (2016) pisze:

Prezesów Europejskiego Banku Centralnego i Systemu Rezerwy Federalnej nadal mogą rozliczać parlamentarzyści i kongresmeni, ale nie ma żadnej formy demokratycznej kontroli nad procesem decyzyjnym w Banku Rozrachunków Międzynarodowych. Posiedzenia utrzymuje się w tajemnicy przed światem zewnętrznym. Nawet ministrowie finansów muszą się domyślać, jakie decyzje podejmują bankowcy zbierający się w Bazylei. Ci sami bankierzy, którzy doprowadzili nasz światowy system finansowy na skraj rozpadu, decydują – poza sceną i nie odpowiadając przed nikim – o reformach systemu bankowego koniecznych do tego, aby nie dopuścić do kolejnego kryzysu kredytowego. Wygląda na to, że mało się zmieniło od bankructwa banku Lehman Brothers.

Dyrektorzy Banku Rozrachunków Międzynarodowych do tej pory mają status dyplomatów i nie można przeciwko nim prowadzić postępowań karnych nawet po zakończeniu ich urzędowania. W dowolnym momencie mogą się ponadto przenieść z rodzinami do neutralnej Szwajcarii.

xxxxxxxx

W końcowej części cytatu Rondo Cameron pisze o tym, że koleje radykalnie przekształciły Szwajcarię, ale że były one deficytowe ze względu na duże koszty budowy i mały ruch, to znalazły się na skraju bankructwa. W związku z tym rząd szwajcarski odkupił w 1898 roku koleje od zagranicznych właścicieli, głównie francuskich, za ułamek ich rzeczywistej wartości. Innymi słowy napisał, że zagraniczne korporacje sprzedały rządowi szwajcarskiemu swoje udziały w kolejach za ułamek ich rzeczywistej wartości. A więc dokładnie odwrotnie niż w Polsce, gdzie rząd sprzedawał przedsiębiorstwa państwowe za ułamek ich rzeczywistej wartości zagranicznym korporacjom. Co ciekawe te zagraniczne korporacje sprzedały swoje udziały w momencie, gdy rósł popyt na usługi turystyczne w Szwajcarii, a więc również na usługi kolei.

Tak więc francuski kapitał sfinansował rządowi szwajcarskiemu budowę linii kolejowych. Ale czy stracił? Nie! W tym czasie ten sam francuski kapitał inwestował w budowę kolei w Rosji i w Królestwie Polskim. W tym wypadku zapewne nie był tak hojny, jak w przypadku Szwajcarii. Mówiąc wprost, biedne państwa Europy wschodniej sfinansowały budowę kolei i tunelów w Szwajcarii. Warto o tym pamiętać, gdy dziś ogląda się, chociażby w internecie, te eleganckie, czyściutkie szwajcarskie pociągi, mknące wśród nieskażonej przyrody, wypełnione turystami podziwiającymi alpejskie krajobrazy.

A czy Polska mogłaby tak się rozwijać, jak Szwecja czy Szwajcaria? Istniał w PRL-u Instytut Sadownictwa w Skierniewicach, w którym profesor Pieniążek dopracował się wielu odmian jabłek i niskopiennych roślin owocowych. Nic więc nie stało na przeszkodzie, by zamiast wysyłać na wschód surowy produkt, zacząć produkować soki owocowe i dosłownie zalać nimi świat. To w naturalny sposób wymusiło by rozwój przemysłu przetwórczego, a więc również wszelkiego rodzaju maszyn i urządzeń niezbędnych do produkcji soków, rozwój niektórych dziedzin przemysłu chemicznego, a w końcu również sprzedaż specjalistycznych maszyn wykorzystywanych w przemyśle przetwórczym. A takich niszowych branż w polskim rolnictwie znalazło by się wiele. Do tego, by tak się stało niezbędne byłyby następujące warunki:

• dostęp do kapitału (bez niego ani Szwecja, ani Szwajcaria nie stworzyłyby swojego przemysłu)
• dostęp do rynków zbytu
• stabilność granic
• stabilność polityczna
• dojrzałe, ukształtowane i wykształcone społeczeństwo, będące wynikiem niezmiennej polityki gospodarczej, niezmienności granic i braku przesiedleń

W Polsce nie brakowało i nie brakuje ludzi, którzy byliby w stanie stworzyć te nisze, o których wspomniałem. Niestety rola, jaką Polsce wyznaczyli Żydzi, jest zupełnie inna od tej, którą wyznaczyli Szwecji czy Szwajcarii.